BİZİM ROMENLER
Çingeneler’in yaşadığı Rumeli eyaletinde isimleri XV-XVI. yüzyıllara ait tahrir defterlerinde “Kıbtiyân-ı Vilâyet-i Rûm-ili” diye geçer. Anadolu’da mevcut eyaletleri teşkil eden sancakların XVI. yüzyıla ait tahrir kayıtlarında da Çingeneler hakkında pek önemli bilgiler yer alır. Öte yandan Çingeneler’le ilgili ilk hukukî düzenlemelerin Fâtih Sultan Mehmed zamanında yapıldığı bilinmektedir. Kanûnî Sultan Süleyman döneminde ise Rumeli kesiminde Çingene sancağının teşekkül ettirilmesiyle yeni idarî bir düzenlemeye gidildiği görülür. Çingeneler bulundukları yer bakımından yaptıkları çeşitli hizmetlerden başka sahillerde gemi malzemesi temini, gemi yapımı ve tamiri, köprü inşası, menzillerde erzak toplanması gibi işler yanında madenlerde, ordunun nakliye işlerinde ve kalelerin onarımında da çalıştırılmışlardır. Çingeneler Osmanlı hukuk sisteminden dışlanmamışlar, haksızlığa mâruz kaldıklarında kadıya/mahkemeye başvurup haklarını arayabilmişlerdir.
Çingeneler’le ilgili düzenlemelerde onların göçebe olanlarının hangi kazalar dahilinde dolaşacakları tesbit edilmiş, bu arada cemaatlerini terkedip gitmelerine izin verilmemiştir. Cemaatlerini terk edenler yakalanır ve kabilesine teslim edilirdi. Kabilelerine “katuna”, reislerine de “katuna başı” adı verilirdi. Çingeneler’den müslüman olanların gayri müslim Çingeneler’le karışmasına ve birlikte konup göçmelerine izin verilmezdi. Kız alıp vermelerine de izin yoktu. Çingene kanunnâmesinde müslüman Çingeneler’in gayri müslim Çingeneler’e karışması halinde onlardan sayılacakları ve kendilerine cizye mükellefiyeti yükleneceği hükme bağlanmıştı.
Çingeneler’in belli bir sistem içine alınması önemliydi. Bu durum onların yaşadıkları başka ülkelerde rastlanmayan bir özelliğe işaret ediyordu. Hatta Çingeneler’in bir sancak şeklinde idarî organizasyon altına alınmaları, zamanla yerleşik hayata geçiş ve dâimî surette ikametlerini sağlayarak toplumla bütünleşmelerinde rol oynamış olmalıdır.Sancak Çingeneleri müslüman ve gayri müslim olmak üzere ikiye ayrılmaktaydı. Bunlardan müslüman olanları hâne başına yılda 22 akçe vergi verirlerdi. Sevgiyle Kalın. Esenlikte Yaşayın.
NOT: BU YAZIDA KISMİ ALINTI VARDIR
