Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Zirai Don Olayını Araştırma Komisyonu’nun son toplantısında, Şubat-Nisan 2025 döneminde yaşanan don olayları nedeniyle 21 milyar TL’lik tarımsal zarar tespit edildiği bildirildi. Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM), bu zararın yalnızca 1,11 milyar TL’sinin karşılandığını açıkladı. Don felaketinden en çok etkilenen ürünler arasında üzüm, kayısı, fındık, elma, nektarin ve şeftali yer aldı.
Mersin Ziraat Odası Başkanı Musa Yılmaz, don felaketinden etkilenen Mersin’e henüz herhangi bir ödeme yapılmadığını belirterek şu açıklamalarda bulundu:
“Mersin’e herhangi bir ödeme yapılmadı. Hasar tespiti tamamlandı. Tarım il ve ilçe müdürlüklerimiz, Şubat ayında başlayan ve Nisan’daki don olayları ile dolu yağışlarını da kapsayan genel bir değerlendirme raporunu hazırlayıp bakanlığa iletti. Ancak şu ana kadar hiçbir ödeme yapılmadı.”
“Çiftçi Borçla Ayakta Duruyor”
Yılmaz, iklim krizinin etkilerinin her geçen yıl daha da derinleştiğine dikkat çekerek, “Zaten zor şartlarda üretim yapan çiftçimiz, yıllardır yeterli kazanç elde edemiyor. Tarım Kredi Kooperatifleri, Ziraat Bankası ve diğer bankalara borçlanarak ayakta kalmaya çalışıyor. 2025 yılında yaşanan bu don afetinde, ellerindeki ürünleri de kaybettiler ve büyük bir çıkmazın içine girdiler” dedi.
Ziraat Odası olarak taleplerini ilgili kurumlara her platformda ilettiklerini vurgulayan Yılmaz şöyle konuştu:
“Bunun telafisiyle ilgili olarak biz, Mersin Ziraat Odası olarak; ilgili kurum ve kuruluşlarla, ikili ilişkilerimiz aracılığıyla ve bakanlık düzeyinde Mersin’de iktidarı temsil eden bazı siyasetçilerle sürekli görüşmeler yapıyoruz. Bu taleplerin bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini; sosyal medya hesaplarımız, yazılı ve görsel basın yoluyla ve birebir görüşmelerle tüm yetkililere ilettik. Çiftçinin bankalara olan borçlarının mutlaka en az bir yıl süreyle faizsiz ertelenmesi, sulamada kullanılan su maliyetlerinin gözden geçirilerek en az yüzde 50 oranında sübvanse edilmesi ve çiftçinin yeni üretim yılına hazırlanabilmesi için sıfır faizli yeni krediler sağlanması gerektiğini dile getiriyoruz. Aksi takdirde, mevcut koşullarda çiftçi yeni üretim yılına hazırlanmak için fazladan harcama yapmak zorunda kalacaktır. Bu nedenle, söz konusu desteklerin çiftçiye mutlaka sağlanması gerekmektedir.”
Yılmaz, özellikle sahil kesimlerinde erkenci meyve üretiminin büyük zarar gördüğünü belirterek,
“Nisan ve Mayıs aylarında hasat edilen şeftali, nektarin, kayısı ve erik ürünlerinin tamamı etkilendi. Narenciye bahçelerimizde de ciddi kuruma tehlikesiyle karşı karşıyayız. 2024 yılındaki meyvelerin büyük bölümü hasat edilmiş olsa da, ağaçlar soğuk nedeniyle büyük ölçüde zarar gördü. Bu da 2025 yılı rekoltesinde ciddi düşüşlere yol açacaktır” ifadelerini kullandı.
“Don Riskine Karşı Alınabilecek Önlemler Sınırlı”
Don felaketine karşı açık alanlarda alınabilecek önlemlerin oldukça sınırlı olduğunu belirten Yılmaz, çiftçilerin bireysel imkanlarla mücadele etmeye çalıştığını söyledi:
“Hava sıcaklığı -2, -3 derece olduğunda çiftçi saman veya lastik yakarak duman oluşturarak donu engellemeye çalışıyor. Ancak bu yıl -9, -10 dereceler görüldü. Bu şartlarda ürünleri korumak mümkün değil. Seralarda bile ciddi zararlar yaşandı.”
