Solunum yollarındaki hava akımının kısıtlanmasıyla ortaya çıkan ve ilerleyici özellik taşıyan KOAH’ın en önemli nedeni tütün ve tütün ürünleri olarak gösteriliyor. Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı’ndan Dr. Öğr. Üyesi Tuba Çiftçi Küsbeci, tütün kullanımının hastalığın temel kaynağı olduğunu vurgulayarak, “KOAH'ı önlemenin en etkili yolu, sigarayı bırakmak, tütün ve tütün ürünlerinden tamamen uzak durmaktır” dedi. Pasif içicilikten korunmanın da büyük önem taşıdığını belirten Küsbeci, sigara dumanına maruz kalmaktan kaçınılması gerektiğini söyledi.
Dünya KOAH Günü’nün Amacı
Her yıl 20 Kasım’da kutlanan Dünya KOAH Günü, dünya genelinde milyonlarca kişiyi etkileyen bu kronik akciğer hastalığına dikkat çekmeyi hedefliyor. İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı’ndan Dr. Öğr. Üyesi Tuba Çiftçi Küsbeci, gün vesilesiyle hastalığın oluşum süreci, korunma yolları ve tedavi seçeneklerine ilişkin açıklamalarda bulundu.
“Nefes Alıp Vermek Zorlaşır”
KOAH’ın, akciğerdeki hava keseciklerinin hasar görmesi veya hava yollarının iltihaplanarak daralması sonucu ortaya çıktığını belirten Küsbeci, “Hastalar ilk aşamada nefes vermekte zorlanırken zamanla hem nefes alma hem verme giderek zorlaşır” dedi.
Risk Faktörlerinde İlk Sırada Tütün
Hastalığın nedenleri arasında en belirgin unsurların tütün kullanımı, hava kirliliği, iş ortamındaki zararlı madde maruziyeti ve genetik etkenler olduğunu belirten Küsbeci, tütün ürünlerinin ise vakaların büyük çoğunluğunu oluşturduğunu söyledi. Tüm tütün ürünlerinin —sigara, e-sigara, puro, nargile ve diğerleri— KOAH gelişiminde yüksek risk taşıdığına dikkat çekti.
Belirtiler Sinsi Başlıyor
KOAH’ın yavaş ilerleyen bir hastalık olduğunu vurgulayan Küsbeci, birçok hastanın belirtileri sıradan öksürük ya da yaşlanma bulgusu sanarak önemsemediğini ifade etti. İki aydan uzun süren öksürük, balgam, nefes darlığı, hırıltı, göğüste sıkışma hissi ve sık enfeksiyonların en bilinen işaretler olduğunu söyledi.
KOAH’ın tamamen ortadan kaldırılamayan bir hastalık olduğunu hatırlatan Küsbeci, “Akciğerlerde oluşan hasar geri döndürülmez. Ancak hastalık tedavi edilebilir ve kontrol altında tutulabilir” diye konuştu.
Tedavinin, hastanın nefes darlığını azaltmak, hastalık ilerlemesini yavaşlatmak ve ani kötüleşmeleri önlemek üzerine kurulu olduğunu aktaran Küsbeci, inhaler ilaçların, pulmoner rehabilitasyonun, gerekli durumlarda kortizon ve oksijen tedavisinin uygulandığını söyledi.
Hastalığı Önlemenin Yolu: Sigarayı Bırakmak
KOAH’ın büyük ölçüde engellenebilir olduğuna işaret eden Küsbeci, tütün kullanımından uzak durmanın, pasif içicilikten korunmanın, temiz hava ortamlarının tercih edilmesinin ve riskli işlerde koruyucu önlem almanın hayati önem taşıdığını belirtti.
KOAH Hastalarının Uyması Gereken Altın Kurallar
KOAH tanısı konan hastalara yönelik önerilerini sıralayan Küsbeci; sigarayı derhal bırakmanın, inhaler ilaçların doğru teknikle kullanılmasının, aşıların aksatılmamasının, düzenli aktivitenin sürdürülmesinin ve tetikleyicilerden uzak durmanın hastalığın seyrini olumlu etkilediğini söyledi. Düzenli doktor kontrolünün ise tedavinin ayrılmaz bir parçası olduğunu ifade etti.
Erken Tanı Hayat Kurtarıyor
Açıklamalarını erken tanının önemine vurgu yaparak sonlandıran Küsbeci, “Eğer 40 yaşın üzerindeyseniz, sigara içiyorsanız ve merdiven çıkarken nefesiniz daralıyorsa bu belirtileri hafife almayın” dedi. Basit bir Solunum Fonksiyon Testi ile KOAH tanısının kolaylıkla konulabileceğini belirten Küsbeci, hastalığın erken dönemde tespit edilmesinin yaşam kalitesi açısından kritik olduğunu söyledi.
