Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM), eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ın tutukluluğunun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 5. ve 18. maddelerini ihlal ettiğini ve tutukluluğun siyasi gerekçelerle sürdürüldüğünü tespit eden 8 Temmuz 2025 tarihli kararı, 3 Kasım 2025 tarihinde AİHM Büyük Dairesi tarafından yapılan itirazın reddiyle kesinleşti.
Mersin Barosu, Adıyaman, Ağrı, Antalya, Aydın, Balıkesir, Batman, Bingöl, Bitlis, Burdur, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Gaziantep, Hakkari, Iğdır, İstanbul, Kars, Kastamonu, Manisa, Mardin, Muğla, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tekirdağ, Tunceli, Van, Yalova ve Zonguldak barolarıyla birlikte imzaladığı ortak açıklamada, kesinleşen yargı kararlarının uygulanmasının hukuk devleti ilkesinin bir gereği ve zorunluluk olduğu vurgulandı.
Anayasal Çerçeveye Rağmen İhlal Vurgusu
Açıklamada, Osman Kavala, Avukat Can Atalay ve aynı durumdaki herkes hakkındaki AİHM ve AYM kararlarının yerine getirilmesinin geciktirilmesinin, anayasal hakları ihlal ettiği belirtildi. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın:
2. maddesiyle Türkiye'nin insan haklarına saygılı bir hukuk devleti olduğu,
36. maddesiyle adil yargılanma hakkının güvence altına alındığı,
90. maddesinin son fıkrasıyla ise temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası sözleşme hükümlerinin kanunların üzerinde yer aldığı açıkça hatırlatıldı.
Barolar, bu açık anayasal çerçeveye rağmen AİHM kararlarının uygulanmamasının bireysel hak ihlali olmanın yanı sıra Anayasa'ya ve uluslararası yükümlülüklere aykırılık teşkil ettiğine dikkat çekti. Ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 46. maddesi uyarınca taraf devletlerin, AİHM kararlarını kesinleştiği anından itibaren bağlayıcı biçimde uygulamakla yükümlü oldukları ifade edildi.
Acil Uygulama ve Hukuka Uygunluk Talebi
İmzacı barolar, açıklamayı şu taleple sonlandırdı: "Anayasa Mahkemesi ve AİHM kararlarının ivedilikle uygulanması ve bugüne kadar hak ihlali kararı verilenler hakkında gereğinin yapılması ve hukukun üstünlüğüne uygun davranılması talebimizi kamuoyuna saygıyla duyuruyoruz."
