Mersin Hali’nde Kasım ayında sebze ve meyve fiyatları normal seyrinde ilerliyor. Üretici ve tüketici arasındaki fiyat farkı bu dönemde azaldı. Mersin Halciler Derneği (Hal-Der) Başkanı Şefik Kaya, Kasım ayı itibariyle Mersin’deki sebze ve meyve fiyatları arasındaki farklar ve piyasaya yansımalarına dair değerlendirmelerde bulundu.
“Mevsim Geçişi Fiyatlara Dengeli Yansıdı”
Kasım ayı itibarıyla Mersin Hali’nde ürün arzında ve fiyatlarındaki tabloya dair bilgi veren Kaya, “Bu ay itibariyle, mevsim geçişlerini yaşıyoruz. Yani seralar henüz devreye girmedi, açıklar da yavaş yavaş bitmek üzere. Rölanti bir fiyat işliyor, normal seyrinde bir fiyat işliyor yani. Fiyatlarda bir problem yok” dedi.
“Bölgenin Ana Ürünlerinde Fiyatlar Normal Seyrinde”
Kaya, özellikle domates, biber, limon gibi bölgenin ana ürünlerinde üretici ve tüketici fiyatları arasında da bir fark olmadığını dile getirerek, “Sebze ve meyveler de rölanti olarak gidiyor. Domates 20-25 TL bandında, patlıcan 12-15 TL bandında, salatalık 15 TL bandında, biberlerde ise çeşitlerine göre 18-22 TL arası değişiyor. Bunlar normal olan fiyatlar. Limonda da maya cinsi kesiliyor şimdi. Limonda da ihracatın talebine göre haftalık bazda bazen düşü bazen de yükseliş yaşıyor. Yani limon halde 40-45-50 TL bandında” ifadelerini kullandı.
“Maliyet Artışları Hal Fiyatlarına Yansımıyor”
Son dönemde artan nakliye ve enerji maliyetlerinin, hal piyasasına yansımasına dair konuşan Şefik Kaya, “Yani maliyet baskısı fiyata pek yansımıyor, çünkü meyve-sebze arz-talebe bakıyor. Aslında hal piyasasına etkisinin olması gerekiyor yalnız malın talebine göre; yani mazot artıyor, enerji maliyetleri artıyor, eğer bir malda arz çoksa, talep yoksa, maalesef üretici de haldeki esnaf da zararına mal satmak zorunda kalıyor. Çünkü arz fazla ama talep yok. Bazen bu dengeler meyve sebzeleri etkiliyor. Mesela mandalina diyelim, mandalinanın dalındaki fiyatı 8-10 TL arası, haldeki fiyatı da 8-10 TL arası. Normalde bir 4-5 TL bile olsa işçilik, nakliye masrafı var ama arz çok olunca talep de çok az olunca haliyle esnafımız zararına satış yapmak zorunda kalıyor” şeklinde konuştu.
“İklim Değişikliği Rekolteleri Etkiledi”
Kaya, iklim değişikliği ve mevsim kaymalarının Mersin’deki sebze-meyve üretimine ve rekoltelerindeki değişime dair şöyle konuştu:
“Rekoltelerde değişim bazı sebze ve meyvelerde oldu, yani biz kavun ve karpuzu 1-2 TL’ye de gördük, bunun tarladaki maliyeti 5-6 TL. Sebzelerde de maalesef soğan ve patates üreticimiz etkilendi. Hem üretici açısından, hem hal komisyoncusu açısından, hal tüccarları açısından çok sıkıntılı bir dönem yaşanıyor. Yani maliyeti 8 TL olan soğanın haldeki satışı 4-8 TL arası. Hem üretici açısından hem hal piyasası açısından çok sıkıntılı bir dönem yaşıyorlar. Dediğim gibi bu arz-talep olayı bizde fiyatı belirleyen unsurlardır. Aynı diğer sektörlerde de olduğu gibi, mesela enerji sektöründe bir artış olduğu zaman maalesef biz o artışı yansıtamıyoruz. Yani iklim değişikliği ve mevsim kaymalarının da bir etkisi elbette oluyor ama genellemede oluyor. Yani sadece bir enerji, mazot ve kimya artışında, gübre artışında, bizde de bir artış olması gerekiyor, maliyet arttığında fiyat artışı olması gerekiyor ama sebze ve meyve fiyatı o duruma çok bakamıyor maalesef. Yine arz ve talebin durumuna göre fiyatı belirleniyor.”
Planlı Üretim Çağrısı
Son olarak düşünce fikirlerini paylaşan Şefik Kaya, “Biz her zaman Mersin Hal Derneği olarak, Tarım Bakanlığımıza planlı bir üretimin şart olduğuna dair, üretim ve tüketim durumumuz ve bunların ne kadarının ihracata gittiğine dair kayıt altında tutulması gerektiğine dair taleplerimizi iletiyoruz. Çünkü ona göre her bölgenin rekolte olarak ekeceği meyve ve sebzeyi belirlemesi lazım ki üreticimiz istikrarlı bir şekilde üretime devam edebilsin. Biz dernek olarak sürekli Çevre Bakanlığıyla, Tarım Bakanlığıyla istişare halindeyiz. Bize fikrimiz sorulduğunda, onlara sürekli bu konularda bilgi arz ediyoruz. 6 Kasım Perşembe günü de Çevre Bakanlığımızdan gelecekler, yeni hal yasası için istişarelerimiz olacak, taleplerimiz olacak. Onlarla Mersin Ticaret Odası ve Ziraat Odası bünyesinde toplantı yapacağız yeni hal yasasıyla alakalı” dedi.
