Haber-Mehmet Çetin
2020 yılının Mart ayında Türkiye'de de görülen Covid-19 salgınıyla mücadele kapsamında alınan kısıtlama kararları müzisyenleri olumsuz etkiledi. Müzisyenler, ülke genelinde 'Müzik Hiç Susmasın' sloganıyla içerisinde bulundukları maddi ve manevi zorlukları zaman zaman gündeme getirdi. Vaka sayılarındaki azalma ve kısıtlamaların kaldırılmasıyla birlikte müzisyenler sahnelere yeniden dönerek dinleyiciyle buluştu. Gazetemize konuşan Mersinli müzisyenler bu kez de kendilerini ekonomik sıkıntıların karşıladığını belirtti.
PANDEMİDEKİ DESTEKLER NEFES ALDIRDI
Salgınla mücadele kapsamında alınan kısıtlama kararları geçtiğimiz yıl eğlence sektörünü yakından etkilemişti. Pandemi sürecinde sahne alamayan müzisyenler ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya kalmıştı. Ekonomik sıkıntıların yanı sıra dinleyiciyle buluşamadığını da vurgulayan müzisyenler, zor günler geçirdiklerini zaman zaman dile getirmişti. Pandemi sürecinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve bazı illerdeki yerel yönetimlerin sunduğu destekler müzisyenlere maddi açıdan nefes aldırırken, vaka sayılarının azalmasıyla birlikte müzisyenler yeniden sahnelere dönmüştü.
BAKAN KOCA, 'KAPANMA' SİNYALLERİNİ KAPATTI
Sağlık Bakanlığı'nın 11-17 Temmuz 2022 tarihleri arasını kapsayan güncel Türkiye Haftalık Covid-19 Tablosu'nda vaka sayılarının 226 bin 532'ye ulaştığı görüldü. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise yeniden kapanma ve benzeri durumların yaşanmayacağını açıkladı. 2022 yılının ilk yarısında kademeli olarak kaldırılan kısıtlamalarla birlikte sahnelere dönen müzisyenleri bu kez ekonomik sıkıntılar karşıladı. Enflasyondan kaynaklı yaşanan fiyat artışları birçok ürünün fiyatını iki katına çıkartırken, yerel müzisyenlerin sahne ücretlerinde ise aynı etkiyi yaratmadı. Gazetemize konuşan müzisyenler pandemi süreci ve sonrasında yaşadıklarını gazetemize anlattı.
"ZARARINA SAHNEYE ÇIKIYORUZ"
Mersinli müzisyenlerden Haluk Şaş, kısıtlamaların kaldırılmasının ardından kendilerini ekonomik açıdan zor bir sürecin karşıladığını vurgulayarak; "Bu sezon biz müzisyenler için çok zor bir sezondu. Bir defa her şey şeyin maliyeti iki katına çıktı. Bizim anlaşmalarımız Ocak ve Şubat ayında imzalandı. Yani bizim Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül anlaşmalarımız hep Ocak, Şubat ve Mart ayında netleşir. O dönemin ekonomik koşullarında imza attığımız her şeyin altında, şu an zararına iş yapıyoruz. Zararına sahneye çıkıyoruz" dedi.
"ORKESTRAMIZLA BERABER ÖZEL CANLI YAYINLAR AÇACAĞIZ"
Pandemi sürecinde müzisyenlerin yaşadığı sıkıntıları hatırlatan Haluk Şaş, "Piyasada çok müzisyen arkadaşım var. Çektiği zorlukları çok iyi biliyorum. Onların sosyal güvencesi olmadığı için çok kötü günler geçirdiler. Ama onların sıkıntısı sadece pandemi oldu. Bizlerin evde oturmamızdı tek sıkıntımız. Umarım böyle bir süreci tekrar yaşamayız. Yaşarsak da umarım herkesi adil bir süreç bekler" diye konuştu. Pandemi sürecinin getirdiği sıkıntıların kendilerinin sosyal medya platformlarına yönelttiğini de dile getiren Haluk Şaş, "İlk pandemi döneminde o işle alakalı biraz daha amatördük. Mesela Instagram üzerinden veya YouTube üzerinden canlı yayınlar açıyorduk, insanlara haber veriyorduk. Tabi bundan maddi bir kazanç sağlamıyorduk, onu da söyleyeyim. Bu sefer YouTube kanalı üzerinden orkestramızla beraber özel canlı yayınlar açacağız. Stüdyodan canlı yayın yapacağız. Onların isteklerine yer vereceğiz. Belli bir ücret karşılığında bizi takip eden ve beğenenler istedikleri zaman belli bir ücret karşılığı şarkı da isteyebilecekler bizden. Böyle bir planlama yapıyoruz ama ne kadarı gerçek olur, ne kadarı olmaz onu bilmiyorum. Şu an için öyle bir planlamamız var" ifadelerine yer verdi.
"MEKANLARA ÇOK DA ÇIKMA TARAFTARI OLMUYORUZ"
Mersinli müzisyenlerden Mahsun Olgun, eskiden sahne fiyatlarının daha iyi olduğunu vurgulayarak; "Tekrardan sahneye çıkmaya başladım. Yalnız ekonomi anlamında çok da olumlu bir şey söyleyemeyeceğim. Çünkü insanlar zor durumda. Bazen 'mekanlar da boş' diyorlar. Fiyat konusunda çok sıkıntı yaşıyorlar. Biz de bu açıdan mekanlara çok da çıkma taraftarı olmuyoruz. Genellikle ufak tefek etkinlikler olur, sokak müziği olur. Şu an buradan geçimimizi sağlıyoruz" dedi.
"ÇOCUĞUNA MAMA ALAMAYAN AİLELER BİLİYORUM"
6-7 yıldır Mersin'de müzisyenlik yaptığını belirten Olgun, pandemi sürecini hatırlatarak, "Benim için zor geçtiği gibi birçok müzisyen arkadaşım için de zor geçti. Bunun içinde aile olan var, çocukları olan var. Bunun içinde çocuğuna mama alamayan aileler biliyorum. Benim için zorlu bir süreçti. Tek başımayım, ailemleyim. Yine bir şekilde hayata tutunup mücadele veriyordum ama bunu veremeyen, geçimini sadece bundan kazanan arkadaşlarım çok zorluk çektiler" ifadelerine yer verdi.
"MEKAN SAHİPLERİ BİRAZ FİYAT KIRDI"
Mersinli müzisyenlerden Yunus Eksik, kendisinin sahnelere geri dönme şansı olmadığını belirterek; "Yani piyasa çok değişti. Müzik piyasasında pandemiden sonra çok farklı etkenler de olmaya başladı. Normalde Mersin'de piyasa en az 250 liradır. Mekan sahipleri biraz fiyat kırdı. Piyasa artık çok kötü gerilemeye başladı. Bu kimsenin kazancını artı yönde etkileyen bir durum değildi" dedi. Eksik, Şırnak Üniversitesi'nde Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümü'nde öğrenimini sürdürdüğünü de sözlerine ekledi.
"HİÇBİR ZAMAN BİZİM İŞİMİZ TOPLUMDA MESLEK OLARAK SAYILMADI"
Mersinli müzisyen Şimal, müzisyenliğin zor bir meslek olduğunu vurgulayarak; "Kimi insan için dışarıdan çok kolay gibi görünse de inanılmaz zor bir meslektir sanatla uğraşmak . Ama hiçbir zaman bizim işimiz toplumda meslek olarak sayılmadı. Hiçbir güvencemiz olmadığı gibi maaşlarımız da aydan aya hiçbir zaman yatmadı. Bundan sonra da olacağından çok şüpheliyim zaten. Tanınmış ünlü meslektaşlarımızı pandemi ve sonrası nasıl etkilediyse bizlerin onlardan 2 katı daha fazla etkilediğini söyleyebilirim" dedi.
"DEĞİŞMEYEN TEK ŞEY MÜZİSYEN BÜTÇELERİ OLDU"
Müzisyenlik yaparken önlerini göremediğini vurgulayan Şimal, "Her yerde sahne alamıyoruz. Özellikle de kadın bir solist olarak işimiz hepsinden daha zor" dedi. Şimal, ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya kaldıklarını vurgulayarak, şunları söyledi; "Yasak ve kısıtlamalarla beraber 00.00'dan sonra müzik yasağı da sektörümüzde evine ekmek götürenler için en kötüsü oldu. Ben müzik yasağına da, yasağın kaldırılmayıp gece 12'den 1'e çekilmesine de çok şaşırmıyorum. Meslek olarak görülmeyen işimiz bu meslekten geçimini sağlayanlar için çok zor, bizlerin birikim yapması çok zor. Ülkemizde 1 yılda her şeyin inanılmaz artması ile birlikte değişmeyen tek şey müzisyen bütçeleri oldu. Yine çok komik rakamlara çalışılıyor. Zaten bir şey kazanamadığımız için birikim yapmak da çok zor oluyor. Kazandıklarımızı işimiz için hep yatırıma dönüştürmek zorundayız. Kazandıklarımızı, hayatta kalmak için geçim kaygısına kullanıyoruz."
"HER GÜN 'NASIL SEVDİĞİM İŞTEN PARA KAZANIRIZ' DİYE DÜŞÜNÜYORUZ"
Şimal, dijital platformlara yöneldiğini sözlerine ekleyerek; "Evet artık dijital platformlarda bir şeyler yapmak istiyoruz ama onun ucu da maalesef paraya dayanıyor. Müzik yapmak, bir video çekmek eğer profesyonel bir iş yapıyorsan çok maliyetli işler. Kazancın yoksa reklama ve benzeri şeylere harcamak çok zor. Çünkü her şey o kadar zorlaştı ki herkes mücadele ediyor. Her gün 'nasıl sevdiğim işten para kazanırız' diye düşünüyoruz" dedi.
