Zeytinyağının perakende satışta lüks bir ürün haline gelmesi, tüketiciyi zorlarken, üreticiler de düşük verim nedeniyle ciddi bir finansal çıkmazla karşı karşıya kaldı.
Rekor Fiyatların İki Temel Nedeni
Mut, 14 milyonu aşkın zeytin ağacıyla Türkiye'nin en büyük zeytin üretim havzalarından biri olarak bilinmektedir. Ancak son hasat sezonu, bölge için hem iklim şoku hem de ekonomik şok anlamına gelmektedir. Zeytinyağı fiyatlarının litre başına rekor seviyelere ulaşmasının ardında iki ana etken yatmaktadır:
İklim Kaynaklı Rekolte Düşüşü: Kış ve bahar aylarında yaşanan düzensiz ve yetersiz yağışlar (kuraklık) ile erken dönemde görülen don olayları, zeytin çiçeğine büyük zarar vermiştir. Bu durum, litre bazında elde edilen verimi bir önceki yıla göre önemli ölçüde düşürmüştür.
Yüksek Girdi Maliyetleri: Mazot, gübre, işçilik, elektrik ve sulama maliyetlerindeki fahiş artışlar, zeytinyağının fabrikadan çıkış fiyatını (maliyetini) doğrudan artırmıştır. Üreticinin maliyeti yüksek olduğu için, düşen rekolteye rağmen ürünü ucuza satma şansı kalmamıştır.
Üreticinin Çıkmazı: Az Ürün, Yüksek Maliyet
Fiyatların rekor kırması ilk bakışta üretici lehine gibi görünse de, Mutlu üreticiler zor bir dengeyle mücadele ediyor. Mut Ziraat Odası temsilcileri, bu durumun üretici için uzun vadede tehdit oluşturduğunu belirtiyor.
