Lösemi ve Akdeniz anemisi gibi ciddi kan hastalıklarında uygulanan kemik iliği nakli, minik hastaların hayata tutunmasında kritik bir rol oynuyor. Prof. Dr. Didem Atay, “Kemik iliği nakli, birçok çocuk için adeta bir can simidi. Bu küçücük bedenler için yaşam şansı anlamına geliyor. Ancak en büyük sorun, uygun verici bulmak. Her lösemili çocuk vericisiyle birlikte yürür. Önemli olan, bizlerin onu zamanında nakle ulaştırması” dedi.
Lösemi Tedavisinde Başarı Oranı Yüzde 95’e Ulaştı
Prof. Dr. Atay, standart risk grubundaki çocuklarda lösemi tedavisinde başarı oranının yüzde 90-95 seviyelerine ulaştığını belirterek, “Bazı özel vakalarda ise hastalığın tekrarlama riski nedeniyle kemik iliği nakli gerekli olabiliyor” ifadelerini kullandı.
Gönüllü Kök Hücre Bağışına Yoğun İhtiyaç Var
Türkiye’de gönüllü kök hücre bağışı için Türkkök sistemi kullanılıyor. Prof. Dr. Atay, kök hücre bağışının kan bağışı kadar güvenli bir süreç olduğunu belirterek, “Eşleşme bulunduğunda vericiyle tekrar iletişime geçilerek onay alınıyor. Ancak bazı vericiler son anda vazgeçebiliyor. O çocuğun tek şansı siz olabilirsiniz. Lütfen bu yoldan dönmeyin” çağrısında bulundu.
Türkkök havuzunda eşleşme bulunamayan durumlarda, uluslararası kök hücre bankaları devreye giriyor. Ancak yurt dışı kaynaklı nakillerde süreç uzayabileceği için, acil vakalarda haploidentik nakiller tercih ediliyor.
Uygun Verici Bulunamazsa Aile Devreye Giriyor
Kimi durumlarda uygun verici bulmak uzun sürebiliyor. Bu nedenle yarı uyumlu (haploidentik) nakiller öne çıkıyor. Anne ya da babadan alınan kök hücrelerle yapılan bu nakillerin, başarı oranı açısından diğer verici türleriyle eşdeğer hale geldiği bildirildi.
Kök Hücre Nasıl Alınıyor
Kök hücreler iki farklı yöntemle toplanabiliyor, ameliyathane ortamında kemik iliğinden ya da özel cihazlarla damardan (kan yoluyla). Her iki yöntemin de bağışçı sağlığı açısından güvenli olduğunu vurgulayan Atay, “Vücut, 3-4 hafta içinde bağışlanan kök hücreleri yeniden üretir. Bağışçının sağlığı bu süreçten etkilenmez” dedi.